Śląskie dzieje w rodzinnych wspomnieniach

 Czesław Czerwionka, Pamiętnik rodzinny, Pszczyna 2019

"Pamiętnik rodzinny" autorstwa Czesława Czerwionki są to spisane od roku 1992 wspomnienia perypetii życiowych autora. Począwszy od narodzin w 1922 roku, poprzez życie w niepodległej Polsce, okupację i służbę w Wehrmachcie, pobyt w amerykańskiej niewoli, Polskich Siłach Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, powrót do rodzinnej Łąki, aż do nauki i pracy w powojennym szkolnictwie. "Pamiętnik" przybliża czytelnikowi, na jednostkowym przykładzie autora, skomplikowaną sytuację polityczną na Górnym Śląsku w okresie przedwojennym oraz w czasie okupacji niemieckiej. Ukazuje drogi i trudne wybory, a także ich późniejsze konsekwencje dla mieszkańców Śląska, w tym ziemi pszczyńskiej, w burzliwej pierwszej połowie 20 wieku. Możemy obserwować wpływ wielkiej polityki na los i perypetie zwykłych ludzi. Jest to ciekawy wycinek historii małej ojczyzny, przedstawiający wydarzenia i ludzi których znał autor "Pamiętnika".

 

Grzegorz Sztoler: Dom trzech pokoleń, Górny Śląsk 2010

 

Autor "Domu trzech pokoleń" opisuje bogatą historię swojej rodziny, prowadząc czytelnika poprzez kolejne generacje rodu. Opowieść rozpoczyna się w roku 1889 w Brzeźcach, kiedy to pradziad autora przychodzi na świat. Dalej narrator opisuje kolejne pokolenia rozrastającego się rodu aż do współczesności. Omawia czas Wielkiej Wojny, Powstań i życia w międzywojennej Polsce. W kolejnych rozdziałach, możemy poznać pogmatwane losy mieszkańców Górnego Śląska w czasie II wojny światowej, które, jak pisze sam autor „mogłyby stanowić kanwę filmu”. Niektórzy członkowie rodziny za swoją działalność na rzecz polskości tych ziem, biorąc udział w powstaniach czy w polskiej działalności kulturalnej trafili do niemieckich obozów koncentracyjnych, a inni zostali przymusowo wcieleni do niemieckiego wojska.

Ważnym rozdziałem dziejów rodziny był rok 1945. Z jednej strony zagrożenie związane z cofającym się niemieckim frontem i wkraczającymi wojskami rosyjskimi, z drugiej pomoc więźniom obozu koncentracyjnego Auschwitz, którzy uciekli z Marszu Śmierci w 1945 roku.

 

Książki można wypożyczyć w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Katowicach Filii w Pszczynie.

 

 

 

 

Ślązacy w czasie II wojny światowej

„Tajemnica Cecylii Broll” jest literackim debiutem autora. Została wydana w połowie 2021 roku. Stanowi wyraz fascynacji wyjątkowym zakątkiem Europy, jakim jest dawny styk trzech europejskich cesarstw: skrawkiem śląskiej ziemi pomiędzy Gliwicami, Bieruniem i Mysłowicami.

Fabuła książki rozgrywa się w sierpniu 1942 r., kiedy to młody żołnierz z Tychów, gefreiter Henryk (Heinrich) Krawietzki, przyjeżdża z frontu wschodniego do rodzinnego miasta na trzytygodniowy urlop zdrowotny. Tu dowiaduje się, że zamordowana została jego kuzynka - mieszkająca w Bieruniu Cecylia Broll. Hajnel postanawia wyjaśnić okoliczności śmierci krewnej. Przy okazji śledztwa, które rozpoczyna, poznajemy życie na Śląsku, nie tylko w czasach wojny. Autor porusza trudne tematy i dylematy z jakimi od wieków zmagali się Ślązacy - ich troski, radości i wynikające z nich podejście do życia.

Książka bazuje na oryginalnych dokumentach, zbiorze korespondencji, kartek feldpostu i zdjęciach zmarłej w latach 90-tych krewnej autora z Mysłowic. Jej bogata i intrygująca kolekcja pamiątek stała się przyczynkiem do wysnucia opowieści o tamtych czasach w niebanalnej konwencji kryminalnej.

Opis oparty na materiałach ze strony: https://tajemnicabroll.wordpress.com/ 

Śląska saga - opowieść z dziejów Śląska

 Wiesława Korzeniowska Śląska saga, Instytut Śląski w Opolu, 1985

Książka prof. Wiesławy Korzeniowskiej jest opowieścią o śląskich rodzinach Bernhardów i Knosałów z Żelaznej koło Opola, kultywujących i walczących o polskość Śląska. Opisywana historia zaczyna się w drugiej połowie XIX wieku i prowadzi dzieje obu rodzin do okresu powojennego. Ukazuje kolejne pokolenia rodzin oraz polityczną rzeczywistość przełomu wieków na Śląsku, zmuszającą do niekiedy dramatycznych wyborów życiowych. Wyborów których konsekwencją są migracje i emigracje bohaterów książki. Mamy tu też opisy śląskich zwyczajów i tradycji z minionych lat, w których wyrastali i które kultywowali bohaterowie tej historii. Ciekawostką są opisy bogatych form przedwojennego życia kulturalnego i społecznego Goczałkowic oraz Pszczyny, do których po powstaniach śląskich i plebiscycie trafił jako nauczyciel jeden z członków rodziny - Janusz Bernhard.

Książkę można wypożyczyć w bibliotece pedagogicznej w Pszczynie. Polecamy!